شورشیان در حال حاضر کنترل بخش اعظم کشور را به دست گرفتهاند و به موگادیشو (پایتخت) رسیدهاند. در ماه ژانویه سالجاری میلادی نیروهای اتیوپی که تعدادشان به چندین هزار نفر میرسید از سومالی خارج شدند و به حمایت 2ساله خود از دولت انتقالی پایان دادند.
خروج این سربازان پس از روی کارآمدن یک رئیسجمهوری اسلامی میانهرو در سومالی بود. ولی با وجود اینکه وی قانون شریعت را به اجرا درآورد، شورشیان راضی نشدند. در حال حاضرحدود 4 هزار و 300نفر از سربازان اتحادیه آفریقا در موگادیشو استقرار یافتهاند ولی این نیروها اختیار سرکوبی شورشیان را ندارند.
رئیس مجلس سومالی اوایل این هفته خطاب به کشورهای همسایه گفت که زد و خورد با شورشیان دولت را تضعیف کرده است و از کشورهای همسایه از جمله کنیا، جیبوتی، اتیوپی و یمن خواست به سومالی نیرو اعزام کنند.زد و خوردها در موگادیشو -پایتخت سومالی- ادامه دارد و این شهر که تا پیش از این نسبتا آرام بود اکنون به جبهه اصلی درگیریها میان شورشیان و دولت تبدیل شدهاست. شورشیان که با دولت انتقالی سومالی در حال جنگ هستند به سوی مراکز و ادارات دولتی حمله کرده و قصد اشغال آنها را دارند.
این منطقه تاکنون پناهگاهی برای کسانی بود که از سایر نقاط موگادیشو گریخته بودند ولی اکنون هزاران نفر در حال فرار از این منطقه هستند. درگیریها از هفته گذشته و با وقوع یک بمبگذاری انتحاری در پایتخت شدت گرفت و به اوج رسید.
شورای امنیت سازمان ملل متحد بمبگذاری انتحاری پنجشنبه گذشته در سومالی را محکوم کرده است.
در این بمبگذاری بیش از 30 نفر از جمله وزیر امنیت ملی این کشور کشته شدند.
سومالی از سال 1991 فاقد یک دولت کارآمد بوده است. دولت انتقالی سومالی تنها بخشهایی از موگادیشو و قسمتهای کوچکی از سایر نقاط این کشور را کنترل میکند. در شدیدترین نبردهای اخیر با نیروهای دولتی در موگادیشو گروههای شبهنظامی به قصر ریاستجمهوری نزدیک شدهاند.
حدود 25 هزار نفر از منطقه فرار کردهاند و بیش از 100 نفر در جریان نبردهای یک هفته گذشته جان خود را از دست دادهاند.
منابع ارتش و امنیتی میگویند: سربازهای دولتی، ارتش را ترک کرده و به گروههای شورشی پیوستهاند و دولت در شرف فروپاشی است. شبه نظامیان، وابسته به گروه اسلامگرای تندروی الشباب هستند.
دولت آمریکا که از دهه 1990 میلادی در سومالی درگیر عملیات نظامی علیه برخی گروههای اسلامگرا و ملی گرا بوده است، گروه الشباب و رهبرش، شیخ اویس را به داشتن ارتباط با القاعده متهم میکند.
سازمان ملل متحد تازهترین دور این درگیریها را نوعی کودتا علیه دولتی مشروع اعلام کردهاست. درگیری در موگادیشو عمدتا بین نیروهای دولتی که مورد حمایت آمریکا هستند و شورشیانی که برخی ملی گرا هستند و شماری نیز به گروههای اسلامی تندرو تعلق دارند، در جریان است. بندر موگادیشو در کنار اقیانوس هند، زمانی یکی از مراکز مهم و پر رونق تجاری قاره آفریقا بود اما بخشهای بزرگی از آن بهدلیل درگیری بین نیروهای دولتی و شورشیان نابود شده است.
بسیاری از ساختمانهای این شهر بهطور کلی نابود شدهاند یا به آنها صدمههای اساسی وارد آمده است. شمار بسیاری از مردم، محلههای موگادیشو را تخلیه کردهاند.
این درگیریهای شدید و نبرد بین نیروهای دولت انتقالی و شورشیان در پایتخت سومالی تلفاتی به نظامیان و غیرنظامیان وارد کرده است اما هنوز آمار دقیقی از آن وجود ندارد.
روز جمعه، سخنگوی دولت سومالی اعلام کرد که نیروهای دولتی به حملات سنگین علیه مواضع و سنگرهای شورشیان در نقاط مختلف موگادیشو، ادامه میدهند و تاکنون دست کم 15 نفر در جریان این نبردها جان خود را از دست دادهاند.
شاهدان عینی در پایتخت نیز از آتشباری سنگین توپخانه در مرکز شهر و از شرایط دشوار ساکنان این محلهها خبر دادهاند.
بعد از آغاز پیشروی نیروهای شورشی به سوی پایتخت سومالی در هفته گذشته درگیریها اندکی فروکش کردهبود اما از روز جمعه بار دیگر شدت گرفتهاست.
پیش از این دولت انتقالی سومالی که از حمایت سازمان ملل متحد برخوردار است، اعلام کرده بود که در نظر دارد پایتخت را از شورشیان مسلح پاکسازی کند اما از اوایل این هفته با شدت گرفتن حملات شورشیان، دولت از کشورهای همسایه درخواست کمک کردهاست. یک سخنگوی گروه حزب الاسلام، یکی دیگر از گروههای مسلح اسلامگرای سومالی، گفته است که واحدهای دولتی به مواضع این گروه در پایتخت نیز حمله کردهاند اما افزود که مقاومت شبه نظامیان علیه این حملات ادامه دارد.
دولت سومالی هرگونه مصالحه با گروه الشباب را، که درصدد سرنگونی دولت انتقالی است، مردود دانسته و گفته است به مقابله مسلحانه با شبه نظامیان این گروه ادامه خواهد داد.
همزمان، دولتهای غربی نگران آن هستند که درصورت سرنگونی دولت سومالی، این کشور که از هجده سال پیش گرفتار جنگ داخلی بوده، به پناهگاهی برای شبه نظامیان وابسته به شبکه القاعده تبدیل شود. به گفته سازمان ملل، تنها از زمان تصرف پایتخت توسط نیروهای دولتی و سرنگونی حکومت چند ماهه اتحاد محاکم اسلامی در اوایل سال 2007 تاکنون، حدود هجده هزار نفر در جنگ داخلی سومالی کشته و بیش از یکمیلیون نفر آواره شدهاند.
در حال حاضر، واحدهایی متشکل از چند هزار تن از صلحبانان اتحادیه اروپا در حمایت از دولت انتقالی سومالی در پایتخت این کشور مستقر شده و حفظ امنیت نقاط حساس شهر مانند فرودگاه، بندر و کاخ ریاستجمهوری را بر عهده دارند.
جنگ داخلی سومالی از سال 1991 و سرنگونی دولت محمد زیاد باره آغاز شد و این کشور خیلی زود به صحنه رقابتهای خونین جنگ سالاران محلی، که از حمایت طوایف مختلف برخوردار بودند، مبدل شد.
دولت انتقالی در سال 2004 از ائتلافی از شماری از جنگسالاران و سیاستمداران سومالی تشکیل شد و حمایت کشورهای غربی را به دست آورد اما هنوز نتوانسته است بهطور کامل بر تمامی نقاط کشور مسلط شود.از جمله منطقه موسوم به شاخ آفریقا همچنان در اختیار جنگسالاران محلی، شبه نظامیان مسلح و دزدان دریایی است که امنیت کشتیهای عبوری از این مسیر را مورد تهدید قرار دادهاند.
سازمانهای بینالمللی همچنین نسبت به شرایط زندگی غیرنظامیان سومالی ابراز نگرانی کردهاند